Pobawmy się w obrazy.

Lekcja dla klasy 6
Temat: Portret

Portret w malarstwie (i nie tylko w malarstwie) to bardzo ważne zagadnienie. Jego powstanie i rozwój zasługuje na uwagę, a co za tym idzie na odrębną lekcję.

Dzisiaj dowiecie się:
- Jak powstał portret.
- Jakie były kolejne losy tego gatunku, zanim powstał portret w dzisiejszym rozumieniu.
- Kogo najczęściej portretowano.
- Którego malarza uważamy za mistrza portretu psychologicznego.
- Co to jest portret psychologiczny.
- Co to jest autoportret.

Portret:

to artystyczny wizerunek osoby lub grupy osób ukazujący zewnętrzne podobieństwo, a niekiedy także cechy charakteru.

Kogo portretowano?
Najczęściej władców, osoby święte, papieży, osoby o wyższej pozycji społecznej. Chociaż na przełomie XIX i XX wieku artyści odchodzili od tej zasady pokazując osoby ze swej zwyczajnej codzienności.

Czy to jest portret? "Faraon na polowaniu" ok 1350 p.n.e.

Bastet - koty na świecie

Nie, to wizerunek władcy wykonany według określonego kanonu (przepisu, jak trzeba namalować) mający podkreślać jego cechy uniwersalne i boskie. Nie ma nic wspólnego z podobieństwem do osoby.




Czy to jest portret? "Perykles" - grecka rzeźba autorstwa Kresilasa ok 430 p.n.e.
Trochę tak, ale należy pamiętać, że oprócz podobieństwa do przedstawianej osoby, Grecy idealizowali swoje rzeźby. Ateński polityk i reformator greckiej demokracji powinien wyglądać odpowiednio dostojnie, a jego rysy powinny być harmonijne i spełniać wymagania matematycznej proporcji.
Jest to zatem portret wyidealizowany.

Czy to jest portret?  
- rzymska rzeźba przedstawiająca Senekę I w.

Tak! Ten rzymski portret filozofa Seneki pokazuje i jego wiek i mankamenty urody oraz cechy psychologiczne. Jest to portret w pełnym znaczeniu. Nie zapominajmy, że Rzymianie rzeźbom przedstawiającym władców nadal nadawali cechy boskie i nieznacznie je "poprawiali" w celu większego prestiżu cesarzy.


W chrześcijaństwie trochę się wszystko zmieniło.
Czy to jest portret? Mozaika przedstawiająca cesarza Justyniana w kościele św. Vita w Rawennie. VI w.


Jak najbardziej jest to portret, mimo bizantyjskiego kanonu twarzy i mimo idealizacji. Cesarz, który nie zasiadał w Rawennie tylko w Konstantynopolu, chciał aby poddani mieli przed oczami, w kościele! jego wizerunek. Cesarz pokazany jest ponadto jako osoba święta, w aureoli. Nosi cesarski diadem, purpurowy płaszcz (barwnik zastrzeżony tylko dla cesarzy) i mnóstwo klejnotów. Złote tło też ma znaczenie boskie - nadprzyrodzone.

Czy to jest portret? Piero della Franceska "Portrety federica Montefeltro i jego żony Battisty Sforzy" XV w.

Oczywiście, że tak! Rysy twarzy spełniają warunek podobieństwa. W renesansie zaczęto obserwować swoich modeli. Uzyskiwanie podobieństwa było dowodem na mistrzostwo malarza. Portrety te jednak miały znaczenie prestiżowe. Federico był władcą Urbino i mecenasem artystów. Pejzaż w tle symbolizuje jego władze i posiadanie.


A czy to jest portret? TAK
Rembrandt – Wikipedia, wolna encyklopedia

Dzieło przedstawia "Autoportret jako św. Paweł" autorstwa Znakomitego malarza, przedstawiciela epoki baroku Rembrandta van Rijn. XVI w.

Jest tu i podobieństwo, i głęboka analiza psychologiczna postaci, i symbole opowiadające o tym, kim artysta chce być.

Przedstawienie siebie samego w podeszłym wieku, jako apostoła malarstwa. Rembrandt opowiadał o wydarzeniach biblijnych swoim malarstwem.



Autoportert - to przedstawienie siebie samego na obrazie.



Na Rembrandcie zakończymy naszą lekcję o portrecie. Dalsze epoki niosą kolejne wątki i tematy w tym gatunku sztuki.



Zadanie:
- W czterysta lat po urodzeniu Rembrandta, aby uczcić tę doniosłą rocznicę miasto Kraków zorganizowało niezwykłą wystawę fotografii. Krakowscy artyści odegrali rolę postaci z portretów mistrza Rembrandta.
Zdjęcia możesz zobaczyć tutaj:

https://kobieta.interia.pl/gwiazdy/zdjecie,iId,459446

Zapraszam również do oglądania w Internecie portretów autorstwa mistrza.

- Zadanie plastyczne będzie polegało na zabawie w portrety Rembrandta. Przygotuj ciemny koc lub inny materiał (na tło) oraz różne szale, ręczniki, ozdoby, rekwizyty. Przebierz siebie lub kogoś z rodziny, kto wyrazi zgodę, za postać z portretu. To niezwykłe złociste światło uzyskać można usadzając modela na ciemnym tle, w ciemnym pomieszczeniu i oświetlając lampką biurową. Chodzi o to, by mieć światło płynące z jednego kierunku i obraz tonący w mroku. Wówczas przedmioty codziennego użytku nabiorą tego szlachetnego rembrandtowskiego wyrazu.

Zdjęcia portretów proszę wysłać na mail
b.szybunka@interia.pl
Koniecznie proszę zaznaczyć, czy zgadzają się Państwo (Rodzice) na publikowanie wizerunku przedstawionego na portrecie. 
- Robimy zdjęcie.
- Zapisujemy jako jpg.
- Nazywamy plik imieniem i nazwiskiem ucznia.
- Wysyłamy mail w temacie wpisując ponownie imię i nazwisko ucznia.
- W treści maila piszemy: "Wyrażam zgodę/ Nie wyrażam zgody na opublikowanie zdjęcia z wizerunkiem (imię i nazwisko osoby na zdjęciu) na szkolnym blogu Beaty Szybuńki-Olborskiej" i podpisujemy się.
- Będę respektowała Państwa zgody, a wizerunki dzieci będę zamieszczała bez imion (jak dotychczas) w celu większego bezpieczeństwa. Każdy i tak się rozpozna, a inni zwiedzający mają podziwiać tylko walory artystyczne pracy: dobór środków, pomysł, światło itp.

Inna wersja pracy to martwa natura. Musisz ją ustawić i sfotografować, aby uzyskać światło i kolory jak poniżej. Postępuj z tłem i światłem, jak w przypadku portretu.
 Claesz Heda

Francisco de Zurbaran


Na prace czekam do dwóch tygodni.
Pozdrawiam.











Komentarze